Kalemin sonrası, bilgisayarın öncesi... Babası Piyano, Annesi Dikiş makinesi… Tom Sawyer' dan E-kitap'lara... Daktilo...

[Kemal]

image.png (164.74 KiB) 1877 kere görüntülendi

Yazı Makinesi, parmakla yazma aleti, mekanik klavye.. Ne derseniz deyin…. Bir dönemin mükemmel ötesi icadı daktilolar…

İlk versiyonu ile kalemden yavaş yazdığı için çok fazla tutmuyor aslında. Sonrasında bu alandaki geleceği gören bazı yatırımcılar işi geliştirip piyasaya farklı ürünler sürüyorlar. Olivetti, Facit, Remington, Adler, Royal Smith vb...

Christopher Latham Sholes daktiloya bu gün kullanılan son halini vermiş olan kişidir. Bu icadı Remington firmasına satmıştır. Sunay akın hikayesini çok güzel ve çok kısa şekilde anlatır…

Daktilo değişik icatları da yanında getirdi en mantıklı haline getiriline kadar. Remington firması yaptığı daktiloyu dikiş makinesine bile yerleştirmiş. Ayakla da bazı kısımları kontrol edilmiştir. Ancak çok büyük ve kusurları fazla olduğu için tercih edilmemiş.

Tarihte bilinen Daktilo ile yazılan ilk roman Mark Twain’ in Tom Sawyer’ ı dır. Ancak Tolstoy da Daktiloyu ilk kullananlardandır…


Mekanik, Elektrikli, Elektronik olarak 3 çeşidi vardır.

• Mekanik olanda tuşa bastığınızda bir kaldıraç harekete geçer ve ucundaki harf ile kağıda vurur. Kağıda vurduğu yerde de bir mürekkep şeridi olduğundan kaldıracın ucundaki harfin izi kağıtta belirir.

• Elektriklide ise mantık yine aynıdır. Sadece kaldıraç yerine elektrikli bir araç mevcuttur. Mucidi de Thomas Edison’dur.
• Elektronik olanlarda çeşitler fazladır. Ekranlı olanları, silme, gecikmeli yazma hafızaya alma sonra kağıda aktarma vb. özellikleri olanları vardır. Günümüz teknolojisine en yakın olanlardır.

Mekanik daktilolar aslında bu gün halen kullandığımız bir icadında temelini atmıştır. Mekanik daktiloda bazı harflerin yan yana olması aynı anda basılması durumunda kilitlenmeler olmakta ve hız kaybettirmekteydi. Mekanik olarak sıkıntı yaratan bu sorunun çözümünü az önce de bahsettiğimiz kişi SHOLES bulmuştur.

Günümüzde kullanılan “Q” klavyenin mucidi de Sholes’ tir. QWERTY dediğimiz klavye düzenini kendisi bulmuştur.

Her ne kadar kabul görmüş bir klavye düzeni olsa da yaklaşık 60 yıl sonra yeni bir klavye düzeni üretilmiş.(dvorak) Araştırmalara göre 16 kat daha seri ve kullanışlı olmasına rağmen q klavyeye alışılması, milyonlarca daktilonun değiştirilemeyeceği düşünülerek Dvorak klavyesi çok fazla yayılamamıştır.

Her ne kadar tüm dünyada “Q” klavye yaygın olarak kullanılsa da birçok dünya ülkesinin de kendi diline uygun bir klavyesi bulunmaktadır.

Örneğin ülkemizde “F” klavye uzun yıllar tüm resmi kurumlarda bilhassa yaygın olarak kullanılmıştır. “F” Klavyenin mucidi ise İhsan Sıtkı Yener’ dir. “F” klavye Türk klavyesi olarak 1955 yılında kabul edilmiş ve 1974 yılında da tüm daktilolar “F” klavyeye çevrilmiş.

Zamanla daktilo kullanımının azalması, okullarda öğrencilere bilgisayarlı eğitim verilmesi, yeni satılan bilgisayarların “Q” düzeninde olması sebebi ile “F” klavye günümüzde çok fazla kullanılmamaktadır.

Ancak alışıldığında “F klavye” güzel Türkçemizin en kolay yazıldığı klavyedir…

Bu ürünler ağırlıklı mekanik ve ince işçilikler ile üretilen hassas cihazlar da olduğundan tamiri bakımı da ustalık isterdi haliyle. Bu mesleğimizi de kaybolan meslekler arasına yavaş yavaş itmeye başladık ve ittik bile… Birkaç ay önce çıkan haberlerde İstanbul’ da 2 kişinin kaldığını izlemiştim…

.....Dünyada ve ülkemizde yarışmaları düzenlenen Daktilo artık yerini bol çekirdekli bilgisayarlara, sesle yazma özellikli tablet ve telefonlara ve hatta kağıt bile yerini pdf, doc, xls vb. uzantılı dosyalara bırakmış durumda.

Evde, depoda, garajda, yazlıkta halen benim gibi bu tip antika ürünleri saklayanlara da selam olsun…

[Morty]

Dedemin vardı noldu bilmiyorum şimdiki cihazlarda otomatik tamamlama sesle yazdırma bazen külfet gelir o zamanlar daktiloyla iyi uğraşmışlar.

[paladindanse]

Rıfat Ilgaz Hababam sınıfını yazarken daktilosu yoktu arzuhalci ile anlaşmış ona götürüp daktiloda yazdırıyordu.